آنفلوانزاي مرغي كه با وجود اختصاص داشتن به گروه پرندگان، از سال ‪۱۹۹۷‬ بعنوان يك نوع مشاهده شده در انسان‌ها نيز به ثبت رسيده است.

اصولا ويروس‌هاي بيماري آنفلوانزا بر اساس ميزان خطر به انواع ‪ A‬بسيار كشنده،‪ B‬با تاثيرگذاري سخت و متوسط و ‪ C‬با تاثيرگذاري خفيف تقسيم مي‌شوند.

نوع سوم اصولا در انسان مشاهده مي‌شود، در دو نوع نخست موارد ابتلا در انسان‌ها، پرندگان، خوك، اسب، نهنگ و فك نيز ديده شده‌است.

انوع ويروس‌هاي كشنده ‪ A‬نيز به انواع (‪ Hemagglutinin (HA‬با ‪ ۱۵‬زير گروه و(‪ Neuramindase (NA‬با ‪ ۹‬زير گروه شناخته مي‌شوند كه مي‌توانند با يكديگر تلاقي داشته باشند و ويروس‌هاي زير گروه ديگري را ايجاد كنند.

از ميان انواع كشنده، ‪,H1N1‬ ‪,H1N2‬ ‪ H1N3‬انواع اختصاصي انسان، ‪ H7N7‬و ‪ H3N8‬انواع كشنده اسب مي‌باشد و ‪ ۱۵‬نوع كشنده براي پرندگان وجود دارد كه مهمترين آنها ‪ H5N1‬يا آنفلوانزاي حاد پرندگان است.

در سال ‪ ۱۹۹۷‬نخستين مورد وجود ويروس ‪ H5N1‬در ميان يك نفر از اهالي هنگ كنگ مشاهده شد و پيش از آن انتقال ويروس پرندگان تنها در ميان خوك ها كه يك حلقه حيواني خطرناك محسوب مي‌شوند، مشاهده شده بود.

جامعه بشري در يك قرن اخير سه بار در معرض اپيدمي آنفلوانزا قرار گرفته است و شيوع آنفلوانزاي مرغي با توجه به آنكه مي‌تواند خطرناكترين اپيدمي تاريخ را بوجود آورد، بشدت حساسيت برانگيز است.

سال وقوع نام اپيدمي تلفات ويروس عامل ----------------------------------------------------------------- ‪ ۱۹۱۸- ۱۹‬آنفلوانزاي اسپانيايي ‪ ۵۰‬ميليون نفر ‪H1N1‬
‪۱۹۵۷- ۵۸‬آنفلوانزاي آسيايي ‪ ۱‬ميليون نفر ‪H2N2‬
‪۱۹۶۸- ۶۹‬آنفلوانزاي هنگ كنگي ‪ ۱‬ميليون نفر ‪H3N2‬
در مورد ويروس آنفلوانزاهاي نوع ‪ A‬مسئله حساسيت برانگيز امكان تلاقي و امتزاج انواع اختصاصي حيوانات با انواع انساني است كه مي‌تواند به توليد ويروس‌هاي مخرب منجر شود.

نخستين مورد اين جهش همان حادثه‌هنگ كنگ است كه‌به مرگ ‪ ۶‬نفر از ‪ ۱۸‬مبتلاي شناسايي شده منجر شد و بعد از آن نمونه‌هايي در هلند و كانادا نيز به ثبت رسيد.

به‌اعتقاد متخصصان با وجود بسيار خطرناك‌بودن ويروس آنفلوانزاي مرغي، نقطه اميد بخش انتقال بسيار سخت آن به انسان است و با توجه به اين شاخص مثبت در صورت رعايت موارد ايمني و پيشگيري تا حد بسيار زيادي از خطرهاي اين بيماري مهلك مي‌تواند رفع شود.

شيگرو اومي ‪ Shgero Omi‬يك مدير منطقه‌اي سازمان بهداشت جهاتي تاكيد دارد كه آگاه‌سازي و افزايش مصون‌سازي فردي جوامع از بسياري اقدام‌هاي درماني و واكسيناسيون بهتر و موثرتر است.

در شرايطي كه تنها ‪ ۸۰۰‬كشته بيماري سارس در سال ‪ ۲۰۰۳‬حدود ‪ ۳۰‬ميليارد دلار به‌كشورهاي‌آسياي جنوب شرقي خسارت وارد كرد، كارشناسان اقتصادي مي‌گويند خسارت‌هاي يك اپيدمي آنفلوانزاي مرغي مي‌تواند به‪ ۵۰۰‬ميليارد دلار در كشورهاي پيشرفت و ‪ ۱۰۰‬تا ‪ ۲۸۳‬ميليارد دلار در كشورهاي آسيايي منجر شود.

ابتلاء، واكسيناسيون و درمان
---------------------------
اصولا دوره نهفتگي بيماري آنفلوانزاي مرغي ‪ ۱‬تا ‪ ۵‬روز پس از ورود آن به بدن بيماري است و نخستين علايم آن در مرغ‌ها تورم چشم وشكل بهم ريخته پر و بال و گوشه‌گيري است.

در مورد انسان‌ها اصولا اين بيماري با تب زياد و سرفه و ضعف و با تورم جگر سياه دوره ظهور اصلي آن شروع مي‌شود و بايد بسرعت به اقدام‌هاي درماني پرداخت.

مقايسه نشانه‌هاي باليني آنفلوانزاي مرغي و انساني
نشانه آنفلوانزاي انساني آنفلوانزاي پرندگان
--------------------------------------------------
تب خفيف ‪ ۳۸‬تا ‪ ۴۰‬درجه
سردرد بندرت بسيار شديد و سخت
درد عضلاني تا حدي بسيار سخت و شديد
احساس خستگي تا حدي دايمي ، تا سه هفته
گرفتگي بيني اغلب گاهي
عطسه اغلب گاهي
گلودرد معمولا گاهي
گرفتگي سينه متوسط بسيار شديد و دردناك
استفراغ بهيچ وجه گاهي
ويروس آنفلوانزاي مرغي تا هفته‌ها در سطح‌هاي آلوده باقي مي‌ماند و امكان ‪ ۴‬روز زندگي در آب و دماي تا ‪ ۳۰‬درجه زير صفر را دارد.

مرگ ويروس در شرايط اطمينان بخش در صورت پخته شدن گوشت بمدت ‪ ۳۰‬دقيقه در دماي ‪ ۷۰‬درجه سانتيگراد حاصل مي‌شود.

آنفلوانزاي مرغي اصولا فاقد واكسن خاصي است. در مورد اين بيماري دو نوع واكسن در حال طي مراحل آزمايشي است اما زمان اثبات نتيجه بخشي و توليد انبوه آن هنوز مشخص نيست.

در بخش دارويي اصولا دو نوع دارو عليه ويروس ‪ H5N1‬شناسايي شده‌است .

گروه نخست داروهايي مانند ‪ Amantadine‬و ‪ Rimantadine‬هستند كه بر اثر استفاده نامطلوب و نامنظم در چين هماكنون بعنوان يك داروي بي‌اثر يا اصولا كم‌اثر در برابر اين بيماري شناخته مي‌شوند.

گروه دوم داروهايي موسوم به ‪ Zanamavir(‬با نام تجارتي ‪ (Relenza‬و ‪ ) Oseltamivir‬با نام تجارتي ‪ (Tamiflu‬هستند كه داروي نخست تا حدي خود را آسيب پذير نشان داده و داروي دوم با وجود گران‌بودن ( هر قرص ‪ ۸‬دلار)بعنوان تنها داروي موثر در برابر بيماري شناخته مي‌شود.

مواد قرص‌هاي ‪ Tamiflu‬به‌محاصره ويروس و جلوگيري از تماس آن با سلول‌هاي بيماري اقدام مي‌كنند و معمولا ميزان مصرف افراد مبتلا ‪ ۷۵‬ميلي گرم در يك دوره ‪ ۵‬روز و روزي ‪ ۵‬قرص مي‌باشد.

علاوه بر اين هنگام ابتلا هر فرد ، كساني كه هم‌نشين بوده‌اند، به هريك در يك دوره هفت روزه، هر روز يك قرص داده مي‌شود.

مسئله‌نگران‌كننده‌در مورد اين دارو، مقاومت برخي‌از انواع ويروس آنفلوانزاي مرغي در برابر دارو است و از سوي ديگر مشخص نيست كه در صورت جهش ژنتيكي اين ويروس پس از تلاقي با ويروس‌هاي كشنده آنفلوانزاي انساني ، باز هم در برابر آن تاثيرپذير باشد.

به هرحال كارشناسان جهاني امور درمان تاكيد دارند كه كشورهاي جهان براي احتياط حداقل براي استفاده ده درصد جمعيت خود، مقدار كافي از داروي تاميفلو را ذخيره كنند.

هم اكنون عليه اين بيماري در انگليس براي ‪ ۱۵‬ميليون نفر، فرانسه براي ‪ ۲۰‬ميليون، استراليا براي ‪ ۴‬ميليون نفر و آمريكا ‪ ۳۷‬ميليون نفر از اين دارو ذخيره شده است.

پزشكان تاكيد دارند كه افراد معمولي بايد از خريد و انباشت اين دارو در منازلشان خودداري كنند زيرا خوردن خودسرانه اين دارو مي‌تواند به مقاوم شدن ويروس منجر شود.

علاوه بر آن ، مصرف دارو بايد ظرف دو روز پس از ظهور علايم آشكار بيماري انجام شود و شناسايي‌بيماري و تجويز آن تنها از عهده‌پزشكان و آزمايشگاه‌هاي كارآمد و تخصصي برمي آيد و مردم عادي چنين توان عملي ندارند