اصلاح نژاد گوسفند در ایران
عمده كارهای اصلاح نژاد گوسفند در كشور ایران را می توان به برآورد پارامترهای ژنتیكی صفات مختلف، روند ژنتیكی گله های موجود در ایستگاه های اصلاح نژاد گوسفند، آمیخته گری بین نژاد های مختلف، تعیین معیار انتخاب، بهبود كیفیت لاشه و استفاده از ژنتیك مولكولی خلاصه نمود. دامنه وسیعی از برآورد های ضریب وراثت پذیری صفات رشد بره ها بین نژاد های مختلف و بعضاً در داخل یك نژاد گزارش شده است. كاربرد این ضرایب محدود به جمعیتی می باشد كه ضرایب با استفاده از آن ها برآورد شده اند و از آنجائی كه مؤلفه های (كو) واریانس ژنتیكی و فنوتیپی و بخصوص نسبت آنها در یك نژاد ثابت نمی باشد، نمی توان از این برآوردها در ارزیابی های آینده استفاده نمود. مطالعات نشان می دهد كه در گله های ایستگاه به عنوان هسته های مركزی اصلاح نژاد پیشرفت ژنتیكی معنی داری ایجاد نشده است و به نظر می رسد توزیع قوچ بین گله های مردمی نیز هیچ گونه بهبودی را به گله های مردمی منتقل نكرده باشد.
عدم پیشرفت ژنتیكی در حد مورد انتظار را می توان به مشخص نبودن اهداف اصلاحی، عدم وجود معیار انتخاب مناسب، عدم استفاده از مدل های حیوانی مناسب جهت پیش بینی ارزش های اصلاحی و ارزیابی حیوانات، عدم دقت در ركورد گیری از عملكرد صفات تولیدی و شجره و ..... نسبت داد. بررسی های آمیخته گری بین نژاد های مختلف عموماً به منظور استفاده از هتروزیس بوده است، میزان هتروزیس در حد پائین و در اغلب موارد معنی دار نمی باشد، همچنین آمیخته گری منجر به كاهش جزئی كل چربی بدن و كاهش قابل ملاحظه وزن دنبه شده است و استفاده از آمیخته گری جهت افزایش صفات مرتبط با تولید مثل (دوقلوزائی ....) در مقایسه با صفات رشد و تركیب لاشه دارای بازدهی بیشتری بوده است. برآورد ضرایب اقتصادی برخی از صفات برای نژادهای بلوچی و لری بختیاری نشان داد كه صفات تولید مثلی در میش ها دارای بزرگترین ضرایب هستند. به منظور بهبود كیفیت لاشه بایستی بر روی كاهش اندازه دنبه متمركز شد و بررسی ها نشان می دهد كه با اندازه گیری ابعاد دنبه می توان حجم و وزن آن را در دام زنده برآورد نمود.
عدم پیشرفت ژنتیكی در حد مورد انتظار را می توان به مشخص نبودن اهداف اصلاحی، عدم وجود معیار انتخاب مناسب، عدم استفاده از مدل های حیوانی مناسب جهت پیش بینی ارزش های اصلاحی و ارزیابی حیوانات، عدم دقت در ركورد گیری از عملكرد صفات تولیدی و شجره و ..... نسبت داد. بررسی های آمیخته گری بین نژاد های مختلف عموماً به منظور استفاده از هتروزیس بوده است، میزان هتروزیس در حد پائین و در اغلب موارد معنی دار نمی باشد، همچنین آمیخته گری منجر به كاهش جزئی كل چربی بدن و كاهش قابل ملاحظه وزن دنبه شده است و استفاده از آمیخته گری جهت افزایش صفات مرتبط با تولید مثل (دوقلوزائی ....) در مقایسه با صفات رشد و تركیب لاشه دارای بازدهی بیشتری بوده است. برآورد ضرایب اقتصادی برخی از صفات برای نژادهای بلوچی و لری بختیاری نشان داد كه صفات تولید مثلی در میش ها دارای بزرگترین ضرایب هستند. به منظور بهبود كیفیت لاشه بایستی بر روی كاهش اندازه دنبه متمركز شد و بررسی ها نشان می دهد كه با اندازه گیری ابعاد دنبه می توان حجم و وزن آن را در دام زنده برآورد نمود.
محمود وطن خواه 1، محمد مرادی شهربابك 2، اردشیر نجاتی جوارمی 3، سید رضا میرائی آشتیانی 2 و رسول واعظ ترشیزی 4
-1 مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی شهركرد، 2- گروه علوم دامی، دانشكده كشاورزی، دانشگاه تهران، 3- مؤسسه تحقیقات علوم
دامی، 4- گروه علوم دامی، دانشكده كشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
+ نوشته شده در ساعت توسط MMD bostani
|